جشنواره خوارزمی یکی از معتبرترین رویدادهای علمی ـ پژوهشی ایران است که با هدف شناسایی استعدادهای برتر، حمایت از نوآوریها و توسعه فرهنگ پژوهش در کشور برگزار میشود. این جشنواره از سال ۱۳۶۶ با نام دانشمند بزرگ ایرانی، محمد بن موسی خوارزمی، پایهگذاری شد و تاکنون به بستری ارزشمند برای معرفی مخترعان، نوآوران و پژوهشگران جوان به جامعه علمی و صنعتی کشور تبدیل شده است. در این مقاله، تاریخچه و اهداف جشنواره، روند برگزاری، شرایط ثبتنام، رشتههای علمی، معیارهای داوری، جوایز و تسهیلات برگزیدگان و همچنین زمان و نحوه ثبتنام در سال ۱۴۰۴ مورد بررسی قرار میگیرد.
جشنواره خوارزمی نخستین بار در سال ۱۳۶۶ به ابتکار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران برگزار شد. انتخاب نام خوارزمی به پاس خدمات علمی این ریاضیدان و منجم ایرانی در قرون وسطی بود که بهعنوان پدر علم جبر شناخته میشود.اهداف اصلی جشنواره عبارتند از:
شناسایی و حمایت از استعدادهای پژوهشی و فناورانه جوانان.
تقویت فرهنگ تحقیق، خلاقیت و نوآوری در کشور.
ایجاد زمینه تجاریسازی دستاوردهای علمی.
فراهمسازی فرصت ارتباط میان پژوهشگران و مراکز علمی و صنعتی.
معرفی ظرفیتهای علمی ایران در سطح جهانی.

مسئول اصلی برگزاری جشنواره خوارزمی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. این جشنواره توسط سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران مدیریت میشود و در کنار آن، بنیاد ملی نخبگان و برخی دانشگاهها و مراکز پژوهشی نیز بهعنوان نهادهای همکار نقش حمایتی دارند.
جشنواره خوارزمی فرآیندی چندمرحلهای دارد:
1. ثبتنام و ارسال آثار: پژوهشگران و نوآوران طرحهای خود را در سامانه جشنواره بارگذاری میکنند.
2. بررسی مقدماتی: دبیرخانه جشنواره مدارک و شرایط اولیه طرحها را ارزیابی میکند.
3. داوری تخصصی: طرحها توسط هیئت داوران در رشتههای علمی مربوطه بررسی و امتیازدهی میشوند.
4. انتخاب برگزیدگان: آثار برتر در هر رشته انتخاب و برای تقدیر معرفی میشوند.
5. مراسم اختتامیه: معرفی رسمی برگزیدگان، اهدای جوایز و در مواردی معرفی به جشنوارههای علمی بینالمللی.
برگزیدگان جشنواره خوارزمی علاوه بر دریافت جایزه و تندیس، از تسهیلات ویژهای بهرهمند میشوند:
معرفی به بنیاد ملی نخبگان و بهرهمندی از حمایتهای مالی، معنوی و پژوهشی.
استفاده از تسهیلات ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسیارشد و دکتری.
حمایت برای ثبت اختراع در سطح ملی و بینالمللی.
امکان معرفی به صنایع برای تولید و تجاریسازی دستاورد.
فرصت شرکت در جشنوارهها و نمایشگاههای علمی جهانی.
جوایز جشنواره در سه سطح رتبه اول، دوم و سوم اعطا میشوند و شامل:
.
هیئت داوران جشنواره، طرحها را بر اساس معیارهای زیر بررسی میکنند:
شرکتکنندگان برای ثبتنام باید مدارک زیر را ارائه دهند:
ثبتنام جشنواره خوارزمی هر سال در تابستان آغاز میشود. برای دوره سال ۱۴۰۴ نیز پیشبینی میشود ثبتنام از اوایل تیرماه آغاز شده و تا پایان شهریورماه ۱۴۰۴ ادامه یابد. شرکتکنندگان میتوانند در این بازه زمانی طرحهای خود را در سامانه جشنواره ثبت کنند.
شرکت در جشنواره برای تمام پژوهشگران، دانشجویان، دانشآموزان و نوآوران آزاد است. شرایط اصلی شامل:
برای جشنواره جوان خوارزمی، محدودیت سنی معمولاً تا ۳۰ سال است.
طرح باید حاصل فعالیت علمی و پژوهشی شخص یا گروه ارائهدهنده باشد.
عدم انتخاب طرح بهعنوان اثر برگزیده در سایر جشنوارهها.
رعایت اصول اخلاقی پژوهش و اجتناب از کپیبرداری.
جشنواره خوارزمی رشتههای علمی گستردهای را پوشش میدهد:
ثبتنام جشنواره خوارزمی بهصورت اینترنتی و از طریق سامانه رسمی جشنواره انجام میشود:
www.khwarizmi.ir
جشنواره خوارزمی یکی از مهمترین رویدادهای علمی ایران است که طی بیش از سه دهه برگزاری، نقش مؤثری در شناسایی استعدادها، تقویت فرهنگ پژوهش و حمایت از نوآوران ایفا کرده است. این جشنواره نهتنها به معرفی توانمندیهای علمی ایران در سطح بینالمللی کمک کرده بلکه فرصتهای ارزشمندی برای جوانان و پژوهشگران کشور فراهم آورده است. تداوم حمایت از برگزیدگان، گسترش حوزههای علمی و افزایش ارتباط با صنایع میتواند جشنواره خوارزمی را به نقطه اتکای اصلی در مسیر توسعه علمی و فناورانه ایران تبدیل کند.